گرفتگی عروق قلب زمانی اتفاق می‌افتد که پلاک در داخل شریان‌های شما ساخته شده و سخت می‌شود. پلاک از کلسترول، کلسیم و سایر مواد چرب تشکیل شده است. که می تواند تا حدی یا به طور کامل جریان خون را به قلب شما مسدود کند.
آترواسکلروز یا گرفتگی عروق به مرور زمان به کندی ایجاد می‌شود و می‌تواند بر سلامت قلب شما از اوایل سی سالگی تأثیر بگذارد. در این شرایط، خطر تشکیل لخته خون یا پارگی پلاک وجود دارد که می تواند به طور کامل شریان ها را مسدود کند. اکسیژن رسانی را قطع کند و باعث حمله قلبی یا سکته مغزی شود. بیماری های مرتبط با تصلب شرایین باعث حدود نیمی از مرگ و میرها در سراسر جهان می شوند.
گرفتگی عروق قلب چیست؟
آترواسکلروز که به بیان دیگر به عنوان سخت شدن شریان ها، گرفتگی عروق یا انسداد شریان ها شناخته می شود. تجمع پلاک در رگ های خونی است. پلاک یک ماده مومی شکل و چسبناک است که از کلسترول، چربی، کلسیم و سایر مواد تشکیل شده است که در خون یافت می شود. پلاک می تواند بر روی دیواره رگ ها ایجاد شود و آنها را سفت و باریک کند. که جریان خون را محدود می کند و اکسیژن دریافتی اندام ها و سایر قسمت های بدن را کاهش می دهد.
آترواسکلروز می تواند منجر به حوادث بالقوه کشنده ای مانند حمله قلبی و سکته شود. سخت شدن شریان ها همچنین ممکن است منجر به ایجاد بیماری های عروقی مانند بیماری عروق کرونر قلبی، بیماری عروق میکروواسکولار، بیماری شریان کاروتید، بیماری شریان محیطی و بیماری مزمن کلیوی شود.
علائم گرفتگی عروق قلب
اکثر افراد مبتلا به آترواسکلروز خفیف تا زمانی که یک شریان به شدت باریک یا مسدود نشده باشد، هیچ علامتی ندارند. علائم آترواسکلروز به این بستگی دارد که کدام شریان تحت تأثیر قرار گرفته است. مثلا:
- درد قفسه سینه در حین فعالیت که در هنگام استراحت از بین می رود، نشانه بیماری عروق کرونر و هشدار حمله قلبی است.
- درد عمیق و دردناک در ناحیه شکم یا کمر نشانه اولیه آنوریسم آئورت شکمی است.
- گرفتگی عضلانی دردناک در لگن یا پاها هنگام راه رفتن که در هنگام استراحت متوقف می شود. ممکن است نشان دهنده ابتلا به بیماری شریان محیطی باشد.
- حمله ایسکمیک گذرا (TIA) که به آن “سکته مغزی کوچک” نیز گفته می شود. یک علامت هشدار دهنده است که ممکن است سکته کامل را تجربه کنید. علائم ظاهر شده و پس از چند دقیقه از بین می روند. علائم شامل سردرد شدید ناگهانی، مشکل در حرکت یا تفکر و بی حسی یا ضعف در یک طرف است.
علائم سکته مغزی
- گیجی یا مشکل در صحبت یا درک دیگران
- سرگیجه، از دست دادن تعادل یا عدم هماهنگی
- سردرد شدید
- ضعف یا بی حسی در صورت، بازو یا پا، معمولا در یک طرف بدن
- مشکلات بینایی در هر دو چشم یا فقط یک چشم
علائم حمله قلبی
- ناراحتی قفسه سینه (درد، فشار یا گرفتگی) که می تواند خفیف یا شدید باشد
- عرق سرد
- ناراحتی در بازو، شانه یا فک
- سبکی سر
- حالت تهوع یا استفراغ
- تنگی نفس
علائِم پارگی آنوریسم آئورت شکمی
- سرگیجه، سبکی سر یا غش کردن
- ضربان قلب بالا
- تنگی نفس
- درد شدید ناگهانی در شکم، کمر یا پاها
تفاوت بین آترواسکلروز و تصلب شرایین چیست؟
تصلب شرایین و آترواسکلروز شرایط مشابه و مرتبطی هستند که بر قلب و عروق خونی تأثیر می‌گذارند. آترواسکلروز یک زیرگروه از تصلب شرایین است، یک بیماری عروقی که در آن شریان ها در اثر عواملی مانند کلسترول بالا، فشار خون بالا، دیابت یا برخی از تأثیرات ژنتیکی آسیب می بینند. بسیاری از افراد از این اصطلاحات به جای یکدیگر استفاده می کنند، با این حال، تفاوت هایی بین این دو شرایط وجود دارد:
تصلب شرایین در مقابل آترواسکلروز: تصلب شرایین شامل هر شرایطی است که باعث سخت شدن و ضخیم شدن شریان ها شود. آترواسکلروز شایع ترین نوع تصلب شرایین است که به دلیل تجمع پلاک ایجاد می شود.
بیماری قلبی عروقی آترواسکلروتیک: این یک اصطلاح چتری است که هر بیماری قلب و عروق خونی ناشی از تصلب شرایین را توصیف می کند.
علل و عوامل خطر گرفتگی عروق قلب
آترواسکلروز یک فرآیند التهابی است که در طول زمان ایجاد می شود. زمانی شروع می شود که لایه داخلی رگ ها به دلیل عواملی مانند:
- سن
- دیابت
- فشار خون بالا
- سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید
- سیگار کشیدن
سایر عوامل خطر آترواسکلروز عبارتند از:
- رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع شده و اسیدهای چرب ترانس
- سابقه خانوادگی آترواسکلروز در یکی از بستگان مرد زیر 55 سال یا بستگان زن زیر 65 سال
- هیپرکلسترولمی، یک اختلال ارثی که باعث افزایش کلسترول می شود
- چاقی
- عدم تحرک بدنی
تشخیص آترواسکلروز
پزشک خطر ابتلا به آترواسکلروز را در طول معاینات فیزیکی منظم ارزیابی می کند. این ارزیابی شامل بررسی سابقه شخصی و خانوادگی و عادات سبک زندگی شما می باشد. آزمایشات معمول خون همچنین به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا شما در معرض خطر تصلب شرایین هستید یا خیر. این تست ها عبارتند از:
- قند خون
- کلسترول و تری گلیسیرید
- پروتئین هایی که نشانه های التهاب هستند، مانند پروتئین واکنشی C
اگر علائم یا عوامل خطر ابتلا به تصلب شرایین را دارید، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند:
- شاخص مچ پا-بازویی: این تست فشار خون بین مچ پا و بازو را با استفاده از کاف فشار خون و سونوگرافی مقایسه می‌کند.
- آزمایش‌های تصویربرداری قلب: این آزمایش‌ها شامل اسکن‌های اشعه ایکس، CT، MRI، PET و سونوگرافی داپلر است که سلامت قلب و رگ‌های خونی شما را ارزیابی می‌کند.
- آنژیوگرافی مغزی: این آزمایش کم تهاجمی به پزشک اجازه می دهد تا نحوه گردش خون در رگ های خونی شما را ببیند.
- اسکن کلسیم کرونری: این یک آزمایش سی تی است که رسوبات کلسیم را در عروق کرونر نشان می دهد و خطر ابتلا به بیماری قلبی را ارزیابی می کند.
- تست های عملکرد قلب: این تست ها شامل الکتروکاردیوگرام و اکوکاردیوگرام است
- تست استرس: این تست‌ها شامل الکتروکاردیوگرام استرس و اکوکاردیوگرام برای ارزیابی عملکرد قلب شما در هنگام کار سخت است.
درمان گرفتگی عروق قلب
درمان‌های آترواسکلروز از تغییر سبک زندگی تا روش‌های جراحی باز را شامل می‌شود. بهترین متخصص قلب و عروق در درمان انواع بیماری های مرتبط با آترواسکلروز تخصص عمیقی دارد. او با شما همکاری می کند تا یک برنامه درمانی فردی ایجاد کنید. برنامه شما ممکن است شامل استراتژی هایی برای موارد زیر باشد:
- سطح فشار خون، کلسترول و قند خون خود را کنترل کنید
- با تغذیه سالم، ورزش و ترک سیگار، سبک زندگی خود را بهبود دهید
- جریان خون را در شریان های خود افزایش دهید
- خطر لخته شدن خون خود را کاهش دهید
- از حمله قلبی، سکته مغزی یا پارگی آنوریسم جلوگیری کنید
- کاهش علائم ناشی از بیماری های مربوط به تصلب شرایین
- سرعت تجمع پلاک را کاهش دهید
داروها
داروهایی که ممکن است برای درمان گرفتگی عروق قلب استفاده شوند عبارتند از:
- داروهای ضد پلاکت: مانند آسپرین، کلوپیدوگرل، تیکلوپیدین و دی پیریدامول
- داروهای ضد انعقاد: وارفارین و هپارین نمونه هایی از داروهای ضد انعقاد هستند.
- داروهای کاهش دهنده کلسترول: استاتین ها، جداکننده‌های اسید صفراوی – کولسولام، کلستیرامین و کلستیپول و اسید نیکوتین
- داروهای فشار خون چندین گروه مختلف از داروها به روش های مختلفی برای کاهش فشار خون عمل می کنند.
جراحی
روش‌های جراحی که ممکن است پزشک شما برای شرایط مرتبط با تصلب شرایین توصیه کند عبارتند از:
پیوند بای پس عروق کرونر (CABG): این یک عمل جراحی باز است که از یک رگ خونی از قسمت دیگری از بدن شما برای تغییر مسیر خون در اطراف یک شریان کرونر مسدود شده استفاده می کند. پزشکان برای بهبود جریان خون به قلب و بهبود عملکرد قلب، پیوند بای پس عروق کرونر را انجام می دهند.
درمان اندوواسکولار: این شامل طیف گسترده ای از روش های کم تهاجمی مبتنی بر کاتتر است. کاتتر لوله نازکی است که پزشک شما در یک رگ خونی در کشاله ران یا مچ دست قرار می دهد و از طریق شریان های شما به ناحیه آسیب دیده می گذرد. پزشک شما از تکنیک های پیشرفته برای رفع انسداد، تقویت نواحی ضعیف و تغییر جهت جریان خون استفاده می کند.
آنژیوپلاستی و کاشت استنت: آنژیوپلاستی شامل قرار دادن یک بالون کوچک و باد شده در رگ خونی مسدود شده است. این باعث می شود راه برای جریان خون باز شود. پس از این، یک لوله فلزی قابل انبساط (استنت) برای باز نگه داشتن رگ خونی در جای خود باقی می‌ماند.
دستگاه دفیبریلاتور کاردیوورتر کاشت (ICD): ICD دستگاه کوچکی است که در نزدیکی قلب شما قرار می گیرد و ریتم های غیر طبیعی قلب را شناسایی و تصحیح می کند.
