غده پروانه ای شکل جلوی حنجره غده تیروئید نام دارد. تیروئید یکی از غدد مهم در بدن است که با ترشح هورمون ها متابولیسم و سوخت و ساز بدن را تنظیم می کند. مهم ترین هورمون های ساخته شده توسط غده تیروئید هورمون های تیروکسین و تری یدوتیرونین است که به اختصار هورمون های t3 و t4 نامیده می شوند.
اختلال در فعالیت های غده تیروئید می تواند به بیماری های تیروئیدی منجر شود. حتما تا به حال درباره تیروئید پرکار و تیروئید کم کار شندیده اید . در این مقاله می خواهیم درباره پرکاری تیروئید و علائم و درمان آن بنویسیم. درباره افزایش چربی خون و درمان آن بخوانید.
پرکاری تیروئید چیست؟
هنگامی که هورمون های t3 و t4 و بیشتر از مقدار لازم توسط غده تیروئید ساخته می شود متابولیسم بدن افزایش یافته و عوارضی برای فرد به همراه دارد این حالت معمولا به عنوان تیروئید پرکار شناخته می شود. علاوه بر سوخت و ساز بدن هورمون های تیروئیدی در سه ساله اول زندگی برای رشد و تکامل مغز کودک حیاتی هستند. پس از این سنین تا بزرگ سالی ذخیره و مصرف انرژی در بدن با تغییر میزان این هورمون ها تنظیم می شود. غده پروانه ای تیروئید با کمک مصرف ید هورمون های t3 و t4 را تولید می کند. درباره آپنه خواب بخوانید.
هورمون های تیروئیدی پس از کودکی سوخت و ساز در بدن را کنترل می کنند و در نتیجه بسیاری از فعالیت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و غیر مستقیم در آن ها موثر است.
برای مثال وزن و انرژی بدن ، مقدار کالری مصرفی ، مقدار چربی و انرژی ذخره شده در بدن و گرما را کنترل می کند و به علاوه می تواند بر بخش های حیاتی تر بدن همچون قلب نیز تاثیر گذاشته و ضربان قلب را بالا ببرد. حال تصور کنید زمانی که هورمون های تیروئیدی بیشتر از حالت نرمال ترشح شود… در این حالت می تواند قسمت های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم پرکاری تیروئید
سوخت و ساز در همه فرایند های شیمیایی باعث تولید گرما می شود. سوخت ساز بدن نیز باعث گرم شدن بدن می شود. یکی از علائمی که در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مشاهده می شود . احساس گرما در بدن است که در دمای یکسان بیشتر از اطرافیان خود احساس گرما و افزایش دمای بدن را دارند. به علت افزایش سوخت و ساز بدن بیشتر مواد غذایی دریافت شده به انرژی تبدیل می شود و کمتر در بدن ذخیره می شود. درباره نحوه صحیح انداره گیری فشار خون بخوانید.
افراد مبتلا به تیروئید پرکار اگر چه ممکن است دچار پرخوری باشند اما غالبا بسیار لاغر و دچار کمبود وزن هستند. البته به علت افزایش اشتها ممکن است برخی افراد به افزایش وزن نیز دچار شوند. خستگی ، اختلالات خلقی و مشکلات خواب از دیگر علائم شایع در افراد دچار پرکاری تیروئید است. علائم گفته شده عموما در این افراد مشاهده می شوند. اما علائم دیگری نیز وجود دارند که در همه افراد وجود ندارد ولی در پرکاری تیروئید قابل مشاهده است. این علائم شامل موارد زیر است:
- لرزش دست ها
- تپش قلب
- مشکلات تنفس
- ضعف عضلات و ماهیچه ها
افزون بر این علائم بدنی طیف گسترده ای از مشکلات و علائم را در فرد ایجاد می کند که در قسمت عواض می توانید آن را مشاهده نمایید. درباره پردیکال افیوژن قلب چه میدانید؟ این مقاله را بخوانید.
علل پرکاری تیروئیید
پرکاری تیروئید می تواند علل مختلفی داشته باشد که در ادامه بیان می کنیم . برخی از این عوامل به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باعث افزایش ترشح هورمون های تیروئیدی و در نتیجه پرکاری تیروئید می شوند.
- افزایش مقدار ید بدن
- تورم غده تیروئید و افزایش ترشح هورمون های t3 و t4
- ایجاد تومور در در تیروئید ، هیپوفیز ، تخمدان و با بیضه
- افزایش ترشح هورمون های محرک تیروئید فعالیت این غده را افزایش می دهد و در بروز پرکاری تیروئید موثر است.
بیماری گریوز (Graves)
یکی از بیماری هایی است که می تواند باعث بروز پرکاری تیروئید شود. گریوز نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سلول های ایمنی بدن برخی بافت های خودی را به عنوان سلول های بیگانه شناسایی می کند. یکی از بافت هایی که در این بیماری مورد حمله سلول های ایمنی قرار می گیرد تیروئید است. در این حالت با تحریک تیرووئید هورمون های بیشتری ساخته شده و پرکاری تیروئید را برای فرد به همراه دارد.
عوارض ناشی از پرکاری تیروئید
افزایش ضربان قلب یا به اصطلاح تپش قلب در این افراد متداول است . همچنین احتمال افزایش فشار خون و مشکلات قلبی نیز در این افراد وجود دارد. ضعف عضلات به خصوص در شانه ، لگن و ران ها می تواند آزار دهنده باشد و لرزش دست ها فرد را دچار کلافگی کند. همچنین افراد دچار پر کاری تیروئید احتمالا بیشتر از دیگران دچار تعرق می شوند و با وجود تغذیه خوب و حتی زیاد دچار کاهش وزن می شوند. اطلاعات بیشتر درباره ایست قلبی را در مقاله دیگری بخوانید.
زنان معمولا دچار بی نظمی در قاعدگی شده و ممکن است دچار کاهش حجم خونریزی و یا کاهش دفعات قاعدگی شود. در آقایان ممکن است ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه آقایان ) مشاهده شود. از دیگر عوارضی که با پرکار شدن غده تیروئید بروز می کند می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- ریزش مو و کنده شده ناخن ها از ریشه
- پلک بالا کشیده شده و چشم های بیرون زده
- تورم در نوک انگشتان
اگر چه شاید این علائم نگران کننده به نظر برسند اما بیشتر آن ها با کنترل هورمون های تیروئیدی و بازگشت به حالت نرمال از بین می روند و دوباره به شکل طبیعی خود بازمی گردند.
تشخیص
مشاهده علائم گفته شده خود کمک بزرگی در تشخیص پرکاری تیروئید است. در هنگام مراجعه به پزشک افزون بر معاینات فیزیکی که انجام می شود علائم بیمار نیز بررسی می شود. همچنین سابقه پزشکی بیمار نیز اهمیت زیادی دارد. بعد از انجام برسی های لازم آزمایشاتی برای فرد تجویز می شود تا در تشخیص بهتر به پزشک کمک کند. این آزمایشات عموما شامل : آزمایش خون ، بررسی کلسترول و تری گلیسیرید ، سونوگرافی و اندازه گیری مقدار هورمون های تیروئیدی است.
در انتها می توانید سوالات خود را درباره انواع بیماریهای قلب و عروق و مشکلات تیروئید از دکتر یاسمین افسری متخصص قلب و عروق در بخش نظرات سایت بپرسید.
