اگر یک ماده چربی به نام پلاک در داخل یک سرخرگ ایجاد شود، جریان خون به قلب را کاهش می‌دهد و باعث گرفتگی رگ قلب میشود. گرفتگی رگ قلب، عوارض کوتاه مدت و بلند مدت متعددی را ایجاد میکند. عدم فعالیت و ورزش‌نکردن در کنار رژیم غذایی ناسالم و چرب از عوامل ایجاد گرفتگی رگ قلب و بعضی از بیماری‌های قلبی است. یکی از راه‌های باز کردن رگ قلب و دیگر رگ‌های بدن استنت یا فنر زدن است. در این مقاله به بررسی استنت قلب یا فنر قلب می‌پردازیم.
فنر یا استنت
استنت یا فنر یک لوله توری کوچک است که معمولا برای نگه‌داشتن مسیرهای باز در بدن مانند شریان‌های ضعیفیا باریک استفاده میشود. استنتها اغلب برای درمان تنگی عروق کرونر که خون غنی از اکسیژن را برای قلب فراهم میکند، استفاده میشود. همچنین گاهی اوقات فنرها برای درمان آنوریسم قلبی که برآمدگی در دیواره شریان است و برای درمان تنگی مجاری تنفسی در ریه‌ها بکار می‌رود.
استنت‌گذاری یک روش کم تهاجمی است، به این معنی که جراحی بزرگی محسوب نمی‌شود. فنرها می‌توانند از مش فلزی، پارچه، سیلیکون یا ترکیبی از مواد ساخته شوند. استنت‌هایی که برای عروق کرونر استفاده میشود از مش فلزی ساخته می‌شوند. فنرهای پارچه‌ای در شریان‌های بزرگتر مانند آئورت و فنرهای سیلیکون در مجاری تنفسی استفاده میشود.
فنر قلب برای چه افرادی بکار می‌رود؟
افرادی که بیماری انسدادی شریان دارند و دچار تنگی نفس و درد قفسه سینه می‌شوند از فنر زدن رگ قلب برای کاهش علائم آنها استفاده میشود. همچنین گاهی اوقات فنر زدن رگ قلب جایگزینی برای جراحی بای پس است. فنر قلب در درمان گرفتگی رگ‌های قلب تاثیر بسزایی داشته ولی باعث درمان بیماری قلبی نمی‌شود. فنر زدن رگ قلب اگر به‌موقع انجام نشود، باعث انسداد کامل رگ میشود.
تشخیص گرفتگی رگ قلب
برای بررسی انسداد عروق قلبی، متخصص قلب و عروق از تست آنژیوگرافی قلبی استفاده میکند. در این روش، پس از ایجاد بی‌حسی موضعی، یک کاتتر (لوله نازک) را از کشاله ران به سمت قلب می‌فرستد تا به سرخرگ قلب وارد شود. پس از تزریق مایع حاجب، دستگاه اشعه ایکس به سرعت یک سری عکس می‌گیرد.
متخصص قلب و عروق پس از انجام معاینه‌ها، تست اکو قلب و آنيژیوگرافی یکی از گزینههای درمانی را انتخاب میکند. این گزینههای درمانی شامل درمان دارویی، جراحی یا فنر قلب است.
آنژیوپلاستی با فنر یا استنت
آنژیوپلاستی کرونر روشی است که برای گشاد کردن عروق کرونر مسدود یا باریک استفاده میشود. اصطلاح آنژیوپلاستی به معنای استفاده از بالون برای باز کردن شریان باریک یا مسدود شده است. با این حال، اکثر روش‌های مدرن آنژیوپلاستی همچنین شامل قرار دادن یک لوله سیمی کوتاه به نام استنت در شریان در طول عمل است. استنت یا فنر قلب به طور دائم در جای خود باقی می ماند تا خون آزادانه‌تر جریان یابد. آنژیوپلاستی عروق کرونر گاهی اوقات به عنوان آنژیوپلاستی عروق کرونر از راه پوست (PTCA) شناخته میشود. ترکیب آنژیوپلاستی عروق کرونر با گذاشتن فنر در قلب معمولا به عنوان مداخله عروق کرونر از راه پوست (PCI) نامیده میشود.
فنر زدن قلب
بیمار به پشت روی میز مخصوص جراحی دراز می‌کشد. فنر زدن قلب با انجام تست آنژیوپلاستی و با هدف مشخص کردن محل و تعداد انسدادهای موجود در قلب شروع میشود. پزشک برای نفوذ به بخش مسدود شده شریان از کاتتر استفاده میکند تا از سیستم استنت محافظت نماید. به همراه سیم یک بالن خالی هم وارد شریان میشود و زمانی که در بخش مسدود شده قرار گرفت پر از هوا میشود و باعث فشرده شدن پلاک به دیواره عروق کرونری و باز شدن شریان خواهد شد.
پزشک مراحل قبلی را با یک بالن کوچک و استنت دوباره انجام می‌دهد. با بزرگ شدن بالن استنت باز خواهد شد و به دیواره شریان می‌چسبد. فنر به عنوان یک محافظ عمل میکند تا شریان بسته نشود. پس از آنکه استنت به طور کامل باز شد، از عکس‌برداری توسط اشعه ایکس برای اطمینان از باز شدن کامل استنت و بهبود گردش خون استفاده خواهد شد. پس از آنکه گردش خون به خوبی انجام شد و پزشک احساس رضایت داشت، کاتتر بالن، سیم هدایت کنترل و کاتتر هدایت کننده برداشته خواهد شد.
مزایای فنر قلب
استنت گذاری مانند آنژیوپلاستی، یک جایگزین کم تهاجمی برای جراحی بای پس عروق کرونری است. بنابراین خطر کمتری نسبت به این جراحی دارد. بیماران معمولا روز بعد از جراحی می‌توانند بیمارستان را ترک کنند. همچنین بهبودی بسیار کوتاه‌تری نسبت به جراحی بای پس دارند. پس از استنت، اکثر افراد می‌توانند به فعالیت‌های عادی خود برگردند. علاوه براین با گذاشتن فنر:
- نیازی به جراحی باز ندارید.
- اکثر بیماران نیاز به بیهوشی عمومی ندارند.
- عوارض عمده غیرمعمول است.
عوارض فنر قلب
مانند عمل‌های دیگر بیمار ممکن است واکنش آلرژیک به داروها یا مواد مورد استفاده برای آنژیوپلاستی و فنر قلب داشته باشد. ضربان قلب نامنظم، خونریزی در محل وارد کردن لوله، عفونت و آسیب به رگ خونی از دیگر عوارض فنر قلب است. درصد کمی از افراد دچار تشکیل لخته‌های خون در فنر زدن رگ قلب می‌شوند. برای جلوگیری از بروز این اتفاق باید داروهایی که پزشک تجویز میکند را مصرف کنید.
