ضخیم شدن قلب یا کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک (HCM) یک بیماری ارثی است که در آن قلب نمی تواند به درستی پمپاژ کند. زیرا ماهیچه های قلب (میوکارد) ضخیم شده (هیپرتروفی شده) و سفت شده اند. بطن چپ و راست دو حفره پایینی قلب هستند. دیوار عضلانی به نام سپتوم این 2 بطن را از هم جدا می کند. در HCM، دیواره بطن ها و سپتوم ممکن است به طور غیر طبیعی ضخیم شوند.
عضله قلب نیز اغلب زخمی می شود. در بیشتر موارد، این عضله دیواره بطن چپ است که ضخیم می شود، اما گاهی اوقات دیواره بطن راست نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. این بیماری بسیار شایع است. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد و در بین زنان و مردان به یک اندازه شایع است.
HCM چگونه بر قلب تأثیر می گذارد؟
در یک قلبِ طبیعی، سلول‌هایی که عضله قلب (میوکارد) را می‌سازند، در لایه‌های صاف و صاف قرار دارند. هنگامی که شما HCM دارید، این سلول ها به هم ریخته می شوند. و لایه های ناهمواری را تشکیل می دهند. این امر باعث ضخیم شدن و سفت شدن عضله قلبِ شما می شود. همچنین می تواند عضله قلب را زخمی کند. این سفتی و جای زخم می تواند قلبِ شما را از پمپاژ صحیح بازدارد و منجر به اختلالات ریتم شود.
HCM معمولاً دیواره های اتاقک سمت چپ پایین قَلب (بطن چپ) را تحت تأثیر قرار می دهد. عضله ضخیم شده، داخل بطن چپ را کوچک‌تر می‌کند. به این معنی که نمی‌تواند خون زیادی را در خود نگه دارد. این به این معنی است که خون غنی از اکسیژن کمتری به بدن پمپاژ می شود.
اکثر افراد مبتلا به HCM دارای عروق کرونر و دریچه های طبیعی هستند. با این حال، این وضعیت گاهی اوقات بر دریچه میترال تأثیر می گذارد و باعث نشت خون به سمت عقب از طریق آن می شود. این همچنین توانایی قَلب را برای پمپاژ موثر کاهش می دهد.
همچنین ممکن است تغییراتی در عضله قَلب آسیب دیده ایجاد شود. که ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در سیگنال های الکتریکی قَلب شود و باعث ضربان قلب نامنظم (آریتمی) شود.
علائم ضخیم شدن دیواره قلب
تعداد کمی از افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک علائمی را بروز می‌دهند و بسیاری متوجه می‌شوند که کیفیت زندگی آنها به خطر نمی‌افتد. به همین دلیل، این بیماری اغلب تشخیص داده نمی شود. با این حال، درصد کمی از افراد علائمی مانند تنگی نفس و دشواری در تنفس، تپش قلب، درد قفسه سینه و سرگیجه خفیف، به ویژه در هنگام ورزش را تجربه می کنند. سیگنال‌های الکتریکی غیرعادی در قَلب می‌تواند منجر به آریتمی شود و در برخی موارد، مبتلایان را در معرض خطر ایست قلبی و مرگ قرار دهد.
نوع و شدت علائم در هر فردی بستگی به این دارد که کدام بخش از عضله قَلب تحت تأثیر قرار گرفته و عضله چقدر سفت شده است.
- تنگی نفس همراه با فعالیت
- تنگی نفس هنگام دراز کشیدن صاف
- درد قفسه سینه مخصوصا هنگام فعالیت
- غش یا سبکی سر
- تپش قلب
- خستگی
- تورم در پاها
- ریتم غیر طبیعی قلب
علت ضخیم شدن قلب
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک یک مشکل ژنتیکی است که شما از والدین خود به ارث برده اید. به ضخیم شدن بطن چپ منجر می شود. این که دقیقا چگونه این اتفاق می افتد هنوز مشخص نیست.
HCM اتوزوم غالب است. این بدان معناست که شما برای داشتن آن به یک ژن غیرطبیعی فقط از یکی از والدین خود نیاز دارید. اما حتی اگر یک ژن غیرطبیعی داشته باشید، ممکن است HCM ایجاد نشود. محققان هنوز در تلاشند تا بفهمند چه عوامل دیگری شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.
عوارض ضخیم شدن قلب
به دلیل تغییراتی که در ساختار قَلب ایجاد می شود، HCM می تواند به تعدادی دیگر از بیماری های قلبی منجر شود. ممکن است این موارد را بشنوید که به عنوان “عوارض” کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک شما نامیده می شود. این عوارض شامل:
- فیبریلاسیون دهلیزی یا سایر آریتمی‌های قلبی (مشکلات ریتم یا ضربان‌قلب)
- نارسایی قَلبی (شرایطی که در آن قلب نمی تواند خون را به طور موثر پمپاژ کند)
- مشکلات دریچه (شرایطی که دریچه های قَلب نمی توانند به طور موثر عمل کنند)
- ایست قلبی، یک مشکل الکتریکی که قَلب پمپاژ خون در بدن را متوقف می‌کند.
تشخیص ضخیم شدن دیواره قلب
در بسیاری از موارد HCM به‌عنوان سوفل قَلبی در معاینات معمول یا در نتیجه غربالگری برای بیماری دیگر تشخیص داده می‌شود. برای تأیید تشخیص، احتمالاً یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر را انجام خواهید داد:
- الکتروکاردیوگرافی (ECG) برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب
- اکوکاردیوگرام (آزمایش اکو) یک آزمایش امواج صوتی برای بررسی ساختار، از جمله ضخامت دیواره، و عملکرد قلب
- تست تحمل ورزش (ETT) یک نوع ECG است که در حین ورزش روی تردمیل انجام می شود
- آزمایش هولتر مانیتو، برای اندازه گیری ریتم قلب در یک دوره 24-48 ساعته
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)، یک آزمایش غیر تهاجمی است که از میدان های مغناطیسی قوی و فرکانس رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از قلب استفاده می کند. افرادی که پیس میکر یا دفیبریلاتورهای قلبی قابل کاشت دارند ممکن است نتوانند این آزمایش را انجام دهند.
درمان ضخیم شدن قلب
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک قابل درمان نیست، اما درمان‌ها می‌توانند به کاهش علائم شما کمک کرده و خطر عوارضی مانند فیبریلاسیون دهلیزی یا نارسایی قَلبی را کاهش دهند. طیف وسیعی از داروها و روش ها در دسترس هستند. پزشک شما گزینه های شما را با شما در میان می گذارد.
داروهای ضخیم شدن دیواره قلب
دارو اغلب برای کاهش میزان کاری که قَلب شما باید انجام دهد و تسکین علائم شما تجویز می شود. داروهای رایج HCM عبارتند از:
مسدود کننده های بتا:
گروهی از داروها که ضربان قلب شما را کاهش داده و فشار خون شما را کاهش می دهد. انواع رایج مسدود کننده های بتا عبارتند از: بیسوپرولول و متوپرولول.
مسدود کننده های کانال کلسیم:
این داروها همچنین برای کاهش فشار خون و کاهش ضربان قَلب شما استفاده می‌شوند. اما به روشی متفاوت نسبت به مسدودکننده‌های بتا عمل می‌کنند. نمونه های رایج عبارتند از: وراپامیل، دیلتیازم، آملودیپین و فلودیپین.
ضد آریتمی:
این گروه از داروها برای جلوگیری از نامنظم شدن ریتم قلب استفاده می شوند. انواع رایج ضد آریتمی ها شامل آمیودارون، سوتولول و فلکائینید است.
اگر فکر می کنید که داروی شما عوارض جانبی دارد، در اسرع وقت با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. هرگز بدون مشورت با بهترین متخصص قلب و عروق، مصرف دارو را قطع نکنید.
درمان های دیگر HCM
افرادی که حتی با مصرف دارو همچنان علائم زیادی را تجربه می‌کنند یا در معرض خطر یک مشکل ریتم قلب هستند، ممکن است به یکی از موارد زیر نیاز داشته باشند:
ضربان ساز:
این دستگاه کوچکی است که ضربان قلب و ریتم شما را تصحیح می کند. در طی یک روش کوتاه بیمارستانی با استفاده از بی حسی موضعی و آرام بخش، زیر پوست قرار می گیرد.
دفیبریلاتور کاردیوورتر قابل کاشت (ICD):
این یک دستگاه کوچک است که به کنترل ریتم قلب شما کمک می کند و در صورت توقف، قلب شما را به طور خودکار دوباره راه اندازی می کند. در طی یک روش کوتاه بیمارستانی با استفاده از بی حسی موضعی و آرام بخش، زیر پوست قرار می گیرد.
سپتال ابلیشن:
این یک روش غیر جراحی است که با از بین بردن بخشی از دیواره عضلانی ضخیم شده علائم را کاهش می دهد. این یک روش کوتاه است که در بیمارستان با استفاده از یک بی‌حسی موضعی و آرام‌بخش انجام می‌شود تا شما راحت باشید. پزشکان از طریق یک لوله نازک بلند (کاتتر) الکل را وارد ناحیه می کنند. الکل باعث می شود که ناحیه ضخیم شده کوچک شده و بمیرد.
میکتومی سپتال (میکتومی جراحی):
این نوعی جراحی قلب باز است که تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. در طول این عمل، تیم پزشکی بخشی از عضله قلبِ ضخیم شده را برمی دارد. این باید جریان خون را بهبود بخشد، علائم را کاهش دهد و مشکلات دریچه قلب را کاهش دهد.
