درکانادا برنامه توانبخشی قلبی (CR) برای بهبود و مراقبت از راه دور بیماران تنظیم شد تا با کاهش مراجعه افراد به مراکز درمانی موجب کاهش میزان ابتلا به کووید 19 شود. این برنامه در مجموع تا حد قابل ملاحظه ای باعث کاهش مراجعه مجدد به بیمارستان، بروز عوارض ثانوی و مرگ و میر بیماران بیماری های قلبی عروقی شده است.
با اپیدمی شدن کووید 19 شرایطی پیش آمد که ارائه خدمات درمانی به عده زیادی از بیماران به تعلیق افتاد و در ادامه آن تعلیق مراقبت و پیگیری درمان وضعیت بیماران قلبی عروقی باعث بروز مشکلات کوتاه مدت و بلند مدتی شد. به این ترتیب که در افزایش میزان ویزیت ها مربوط به بیماری های قلبی عروقی و بستری شدن بیماران افزایش یافت و قرار گرفتن بیماران قلبی عروقی در معرض ابتلا به کووید 19بوده است.
همه اینها به جامعه پزشکی فشار مضاعفی وارد می کند. بسته بودن این مراکز باعث شد لیست انتظار این خدمات بسیار طولانی شود و میزان رضایت از خدمات هم پایین بیاید. برای کاهش نگرانی از دریافت خدمات پیشنهاد شد که راه جایگزینی برای آنها در نظر گرفته شود که بیماران قلبی که درجه شدت بیماری آنها کم یا متوسط است خدماتی را از راه دور دریافت کنند. برای مشاهده پیج اینستاگرام دکتر افسری کلیک کنید.
VCR توانبخشی قلبی از راه دور و معمولا در منزل است که با ابزار ارتباطی مجازی ارائه می شود. این خدمات مجازی شامل هر نوع ارتباط غیرحضوری بین بیمار و پرستار است که با کمک فناوری های ارتباطی مراقبت و نظارت بر وضعیت بیمار را به شکل موثری انجام می دهد. در این نوع توانبخشی از ابزاری مثل تلفن، ویدئو کنفرانس، ایمیل و پست، پیام متنی یا هر صورت دیگری از اپلیکیشن ها و پلتفرم های آنلاین است.
به این ترتیب تمام مراکز خدماتی تشویق شدند تا از این خدمات مجازی برای اولین بار استفاده کنند. از سوی دیگر مراکزی که قبلا هم خدمات از راه دور ارائه می دادند بخاطر افزایش بسیار زیاد تقاضا با چالش مواجه شدند و لازم شد تا سیاستگذاری های جدیدی در ارائه خدمات داشته باشند.
وضعیت فعلی مراکز توانبخشی قلبی طی دوره کووید 19
پیش از شیوع کووید 19، 75 تا 80 درصد بیماران قلبی در برنامه های توانبخشی دوره درمانی شرکت نمی کردند و همان درصدی که در پی درمان خود در برنامه ای توانبخشی هم بودند با 80 درصد برنامه های توانبخشی موافقت می کردند در حالیکه تمامی برنامه های پیش بینی شده در مراکز قابل اجرا و تجهیزات و خدمات لازم در آنها مهیا بود. برنامه های جایگزین توانبخشی به این شکل ترتیب داده شدند که در ابتدا به کمک یک یا چند ابزار ارتباطی از راه دور بر فعالیت های درمانی بیماران در منزل نظارت شود و بعد از حصول اطمینان بیمار به تنهایی مبادرت به انجام آنها کند. حدود 30 درصد از این برنامه ها به کمک اپ ها یا پیام های متنی تلفن همراه هوشمند انجام می شدند.
بیمارانی که در برنامه های توانبخشی شرکت کرده بودند بسته به میزان شدت بیماری در دسته بندی هایی قرار گرفتندکه میزان احتمال بروز حوادث قلبی در آنها را مشخص می کرد و همچنین دسته بندی هایی در مورد میزان دسترسی به فناوری های مورد نیاز برای پیگیری برنامه درمانی و میزان انگیزه ای که برای انجام توانبخشی دارند صورت گرفت. در ادامه برنامه های توانبخشی از راه دور برای بیمارانی تجویز شد که بیماری قلبی کم تا متوسط دارند و برای بیمارانی که وضعیت حادتری داشتند برنامه های دیگری در نظر گرفته شد که باید در مرکز توانبخشی حضور و کاملا تحت نظارت باشند.
در طول پاندمی کووید19 حدود 50 درصد از همه برنامه های توانبخشی قلبی توانایی ارائه تمام اطلاعات مورد نیاز بیماران را داشتند و بقیه به طور متناوب از ابزار و راه های خدمت رسانی استفاده می کردند. مراکزی که دایم به فعالیت خود ادامه دادند هم بیشتر متکی به تماس های تلفنی بودند و ارائه خدماتشان تا حدود زیادی با محدویت مواجه شده بود که این مشکل باعث شد در عرصه ارائه خدمات خود نوآوری هایی را پدید آورند.
چالش ها و مشکلات ارائه خدمات
نگرانی های زیادی در زمینه ارائه خدمات از راه دور وجوددارد. مثل چالش های کمبود نیروی انسانی، عدم برقراری ارتباط موثر و رودررو، مشکلات دسته بندی صحیح بیماران با توجه به شرایط مختلفی که دارند و نظارت بر روند توانبخشی افراد و عدم وجود استاندارد های لازم برای ارائه خدمات. بررسی بیشتر به دقت بیشتر نیاز دارد به ویژه در مورد وضعیت کسانی که بیماری قلبی و عروقی نسبتا کم ولی با ترکیب بیماری های دیگر دارند.
در فازهای اولیه بکارگیری توانبخشی قلبی از راه دور مراکز با حضور و بکارگیری مجدد کارمندان خود در محل کار به دلیل عدم رعایت پروتکل های کووید 19 دچار مشکل شدند. عدم وجود مراکز بیشتر برای ارائه خدمات و نداشتن تجربه در ارائه و کنترل این شکل از خدمات و دسترسی نامطمئن به تکنولوژی های مورد نیاز یا سابقه نداشتن در استفاده از آن تکنولوژی چه از سوی بیمار و چه از سوی کارمندان مراکز باعث افزایش احتمال بروز مشکلاتی در ارائه خدمات به افرادی مثل سالمندان و کسانی که وضعیت مالی خوبی ندارند و افراد ساکن حومه ها شد.
همچنین عدم وجود شواهد و سوابق برای اجرای برنامه های مجازی و از راه دور باعث شد تا شناسایی و دسته بندی بیماران با ریسک با مشکل مواجه شود و در ادامه تمرین های توانبخشی آنها با احتیاط بسیار بیشتری در نظر گرفته شود. بدون انجام معاینات حضوری برنامه های توانبخشی بایستی حالتی متعادل و محتاطانه داشته باشند. در کنار این برنامه ها استفاده از ابزار هوشمند مثل ساعت ها و گجت های دیگر می تواند در ارزیابی شرایط جسمانی مثل ضربان قلب کمک بزرگی به ادامه روند داشته باشد.
محافظت از بیماران و کارمندان در جلوگیری از ابتلا به کووید19 و هرگونه عفونت و استفاده از تجهیزات بهداشتی فردی باید در تمامی مراحل در اولویت توجه قرار گیرد. استفاده از ابزار باید بر اساس منابع موجود باشد چه در مورد تجهیزات و چه نرم افزارها و تکنولوژی های در دسترس.
اهداف برنامه
مراکز باید اشکال توانبخشی مختلف را اولویت گذاری کنند همچنین برای کسانی که از قبل از چنین خدماتی استفاده نمی کردند هم برنامه مناسب تهیه کنند. وقتی یک برنامه تنظیم شد ، تمرکز باید برای انتقال و تضمین وجود استانداردهای لازم باشد، پروتکل ها رعایت شوند و روند انجام کار مطلوب باشد. ارزیابی برنامه انجام شود و اطلاعات لازم در اختیار افراد مورد نظر قرار گیرد.
وقتی مقدمات اولیه مهیا و کیفیت مکانیسم ها تضمین شد، مراکز باید به دنبال مجریان مناسب و فناوری های پشتیبان باشند تا کیفیت مراقبت ها را بالا ببرند راه حل های متناسب با کووید 19 را بیابند و همینطور مشکلات و خلا های موجود در هر برنامه را حتی برای برنامه های قبل از پاندمی بررسی و حل کنند.
بیماران واجد شرایط
همه بیمارانی که واجد شرایط دریافت خدمات توانبخشی هستند باید در این برنامه برای دریافت خدمات از راه دور قرار گیرند و یک برنامه تمرینی مناسب برای آنها در نظرگرفته شود. این افراد شامل کسانی که قبل از کووید 19 هم از برنامه خارج شده باشند می شود. این جامعه شامل بیمارانی است که ریسک زیادی دارند، کسانی که دسترسی مناسب به تکنولوژی ندارند، قشر آسیب پذیر، کهنسالان ، کسانیکه شرایط مالی مناسب ندارند و کسانی که حاشیه نشین هستند.
بایستی پیش بینی هایی وجود داشته باشد که در صورت بروز مشکل برای افراد کم بضاعت به آنها رسیدگی کنند. برنامه های توانبخشی که منابع محدود دارند لازم است با تماس های منظم و ارسال بروشورهای آموزشی پیگیری شوند. برای برخی برنامه ها هم شاید نیاز به تهیه تبلت، تلفن همراه هوشمند یا ابزار الکترونیکی دیگری باشد که برای انجام تمرین های آنها ضروری هستند. دسترسی داشتن به اعضای دیگر خانواده هم برای کمک به افرادی که ناتوانی هایی دارند می تواند موثر واقع شود.
طبقه بندی ریسک ها و تجویز درمان ها
در توانبخشی قلبی احتمال تجویز ورزش سنگین که ریسک داشته باشد بسیار کم است. در نتیجه همه برنامه های موجود توانبخشی قلبی موجود از این لحاظ ایمن هستند. شواهد زیادی دال بر بروز مشکل برای کسانی که ریسک بالاتری دارند وجو ندارد و اظهار نظر نیاز به بررسی بیشتری دارد.
طبقه بندی خطرات این برنامه ها به شکل سنتی انجام می شود و شامل مواردی مثل واکنش های همودینامیک، ایسکمی، دیسریتمی و علایم ناشی از ورزش و کاهش عملکرد می شود.
وجود هر گونه از این علایم فرد را از لیست کسانی که می توانند توانبخشی قلبی از راه دور دریافت کند خارج می کند. برای تجویز هر کدام از این برنامه های راه دور باید آزمایش ها و ارزیابی های کلینیکی انجام شود و وقتی که امکان انجام این آزمایش ها نباشد باید تمرکز بر شیوه های جایگزین برای این گونه موارد درمانی و تقویتی باشد. می توان از کاربری های تلفن های همراه و ابزار هوشمند سنجش وضعیت بدن هم استفاده کرد.
درحالیکه استاندارد دسته بندی ریسک و مانیتور حضوری وجود ندارد، تجویز ورزش در منزل مخصوصا برای افراد پر ریسک بایستی بسیار با دقت و ملاحظه انجام شود. باید از کمترین میزان فعالیت ورزشی که برای سلامت مفید هستند شروع شود و به حد متوسط و شدید نرسد که بیمار را با خطری مواجه نسازد. میزان سختی تمرین باید با سنجش ضربان قلب بیمار انجام شود که می توان از ابزار های موجود برای اینکار استفاده کرد.
کووید 19 و شرایط خاصی که به وجود آورده است همچنان ایجاد مشکلاتی در ارائه خدمات حضوری به بیماران است. وقتی یک برنامه توانبخشی قلبی از راه دور تنظیم می شود مراکز باید به احتمال بروز محدودیت در ارائه خدمات با جهش هایی که در این ویروس ایجاد می شود هم فکر کنند. علاوه بر آن مشکلات قبل از بروز پاندمی را هم در نظر بگیرند و به حل آنها بپردازند. برنامه هایی باید در نظر گرفته شوند که بتوانند از مهارت های مراقبت از راه دور بخوبی استفاده کنند.
در انتها می توانید سوالات خود را درباره انواع بیماری های قلبی و درمان آن ها از دکتر یاسمین افسری متخصص قلب و عروق در بخش نظرات سایت بپرسید.
