زیباترین لحظه برای هر والدینی، تولد نوزاد می باشد. برای والدین سالم بودن نوزاد، مهم ترین موضوع می باشد و از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. معمولا بیماری های مادرزادی از بدو تولد مشخص می شوند. امروزه بیماری های مادرزادی قلب بسیار شایع می باشند.
نقص مادرزادی قلب به این معنا می باشد که در ساختار قلب، مشکلی وجود دارد و از بدو تولد تشخیص داده می شود. این نقص ها می توانند در رگ ها و شریان ها، دریچه های قلبی و یا دیواره های قلبی وجود داشته باشند. همچنین این نقایص مادرزادی می توانند در جریان خون قلب، اختلال ایجاد کنند. جریان خون قلب می تواند مسدود شود یا جریان آن کند شود و یا به مسیر اشتباهی جریان پیدا کند.
بیماری های مادرزادی قلب( CHD ) یعنی چه؟
یکی از اعضای پیچیده و حیاتی بدن انسان، قلب می باشد. این اندام در هفته 2 تا هفته 10 بارداری تشکیل می شود. اکثر بیماری های قلبی مادرزادی در زمان تولد وجود دارند، اما ممکن است علائم آن در موقع تولد یا چند سال بعد از آن بروز کنند. این بیماری ها از نقص ساختمان قلب منشا می گیرند. همچنین بیماری ها و ناهنجاری ها در 3 ماهه اول حاملگی ایجاد می شوند. این بیماری های قلبی در موقع بارداری و یا پس از تولد، قابل تشخیص هستند. میزان و مقدار این نقایص در نوزادان مختلف با هم فرق می کنند. متخصصان می توانند از طریق آزمایش هایی مخصوص، این بیماری ها را تشخیص دهند.
انجام آزمایش های منظم و آگاهی در رابطه با این بیماری ها، می توانند از مرگ و میر نوزادان جلوگیری کنند. بیماری های قلبی-عروقی از مهم ترین و شایع ترین بیماری های سراسر دنیا می باشد. درباره اکوکاردیوگرافی بیشتر بخوانید.
علائم و نشانه های بیماری های مادرزادی قلب
معمولا بیماری های مادرزادی قلبی از طریق سونوگرافی تشخیص داده می شوند. اگر هنگام انجام سونوگرافی پزشک متوجه علائم غیرطبیعی و مشکوک شود، امکان دارد جهت بررسی بیشتر، MRI، اشعه ایکس قفسه سینه و یا اکوکاردیوگرام انجام دهد. در بعضی مواقع بیماری قلبی مادرزادی در دوران بارداری تشخیص داده نمی شوند. در این مواقع، پس از تولد و یا چند سال بعد از آن، تشخیص داده می شوند.
بعضی از علائم و نشانه های بیماری های مادرزادی قلبی عبارت اند از: وجود صداهای غیرطبیعی( مثلا سوفل )، عفونت های تنفسی، تورم، اختلال در رشد اندام های دیگر، غش کردن، خستگی، تنگی نفس، سرگیجه، افزایش وزن، درد قفسه سینه، اختلال در رشد، عدم تمایل به شیر خوردن، گردش خون ضعیف، بنفش و یا آبی رنگ شدن ناخن و پوست و لب، تنفس های سریع و… . این نشانه ها در در افراد مختلف با همدیگر فرق می کنند. وجود این نشانه ها به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. گاهی اوقات بیماری های مادرزادی قلبی در کودکی تشخیص داده نمی شوند و در بزرگسالی قابل تشخیص هستند.
انواع بیماری های مادرزادی قلب
بیماری قلبی مادرزادی، انواع مختلفی دارند، که آنها را توضیح می دهیم.
نقص دیواره قلب: گاهی اوقات در دیواره بین بطن ها و یا دهلیز ها، سوراخ وجود دارد. وجود سوراخ باعث اختلال در جریان خون قلب می شود. برای جبران این مشکل باید قلب سریع تر از حالت عادی کار کند، که همین موجب فشارخون بالا می شود. با مراجعه به صفحه سوراخ بودن قلب در این زمینه بیشتر بدانید.
نقص دریچه قلب
دریچه های داخل قلب، جریان خون را کنترل می کنند. با تنگ و یا گشاد شدن این دریچه ها، عملکرد قلب موقع پمپاژ خون با مشکل روبرو می شود.
نقص رگ های خونی
گاهی اوقات شریان ها و یا رگ هایی که خون را به قلب می آورند و یا از قلب می برند، دچار اختلال می شوند. این نقص ها می توانند موجب انسداد یا کند شدن جریان خون شوند، که مشکلی تهدید کننده برای سلامت فرد می باشند. یکی از شایع ترین بیماری های مادرزادی قلب، باز بودن مجرای شریانی می باشد، که به دلیل بسته نشدن به موقع، ایجاد می شود. در هنگام جنینی از طریق این مجرا خون به قلب رسانده می شود و باید بعد از تکمیل شدن ریه و هنگام تولد، بسته شود. درمان نارسایی قلب را در این بخش بخوانید.
بیماری تک بطنی
یکی از بیماری های مادرزادی قلب، بیماری تک بطنی می باشد. در قلب سالم دو تا حفره بطنی وجود دارند که بطن راست خون را به ریه و بطن چپ خون را به اندامهای دیگر بدن می فرستد. در این بیماری، نوزاد فقط 1 بطن دارد. این بیماری موجب اختلال در پمپاژ خون می شود و خون بدون اکسیژن با خون اکسیژن دار ترکیب می شود. بیماری تک بطنی در صورت عدم درمان منجر به نارسایی قلبی یا مرگ می شود.
سندروم آیزن منگر
سندروم آیزن منگر یکی از بیماری های مادرزادی قلب می باشد. در این بیماری میان بطن های چپ و راست، سوراخی ایجاد می شود که قابل درمان هم نیست. این بیماری باعث افزایش فشار خون می شود. همچنین در رگ های ریوی اختلال ایجاد می کند.
تترالوژی فالوت
یکی از بیماری های مادرزادی قلب، تترالوژی فالوت می باشد. این بیماری به دلیل نقص تکامل قلب بوجود می آید. 4 عامل اصلی در آن نقش دارند که عبارت اند از: موقعیت غیرطبیعی آئورت، تنگی دریچه ریوی، هیپرتروفی بطن راست و نقص در جداره بطن. در این بیماری سطح اکسیژن خون کاهش می یابد و خون کافی به ریه نمی رسد.
کانال اترو استاتیک
در این بیماری مادرزادی، به دلیل سوراخی در قلب، بطن از ناحیه آتریا جدا می شود. در این بیماری جریان خون اختلال پیدا می کند. درباره آریتمی قلبی بیشتر بخوانید.
سندروم هیپوپلاستیک
در این بیماری مادرزادی، به علت عدم رشد کافی سمت چپ قلب، در پمپاژ خون اختلال بوجود می آید.
آترزی ریه
در این بیماری در دریچه ریوی و رگ های خونی که به ریه می روند، اختلال بوجود می آید. در نتیجه انتقال خون فاقد اکسیژن به ریه، سخت می شود.
بیشتر بخوانید: درد قلب در کودکان
بیماری مادرزادی آئورت
در این بیماری مادرزادی، آئورت باریک و ضعیف می شود و انتقال خون اکسیژن دار به سایر اندام های بدن با اختلال روبرو می شود.
دیواره دهلیز
یکی از بیماری های مادرزادی قلب، نقص در دیواره دهلیز می باشد. در این بیماری خون غنی از اکسیژن و خون فاقد اکسیژن با هم ترکیب می شوند. در نتیجه این بیماری، نارسایی قلبی رخ می دهد.
سعی کنید حتما در هنگام بارداری و موقع تولد، آزمایش های تشخیصی لازم را انجام دهید، تا در صورت وجود بیماری های مادرزادی قلب، سریع تشخیص داده شوند و زود درمان شوند.
در انتها می توانید سوالات خود را از دکتر یاسمین افسری متخصص قلب و عروق در بخش نظرات سایت بپرسید.