فشار خون فشاری وارد شده از سوی خون به دیواره رگ های بدن است. افرادی که به طور مداوم میزان فشار خون بالا باشد احتمال بیماری پرفشاری خون وجود دارد که خطرناک است و باید کنترل شود. بسیاری از افراد اطلاعات کافی درباره نحوه اندازه گیری فشار خون ندارند و در این زمینه دچار مشکل می شوند.
آموزش نحوه کار با دستگاه فشار خون و اندازه گیری فشار خون اهمیت دارد و در هر خانواده دست کم باید یکی از اعضا آن را بلد باشد. در این مقاله می خواهیم نحوه صحیح اندازه گیری و خواندن فشار خون را آموزش دهیم .
نحوه خواندن فشار خون
فشار خون معمولا با دو عدد خوانده می شود برای مثال 12 روی 8 یا 120 روی 70 .هر کدام از این اعداد نشانگر فشار بخش مشخصی است :
عدد اول : این عدد معمولا بزرگ تر است و فشار سیستولی نام دارد. این فشار در واقع حاصل از انقباض رگ در ها در اثر ضربان قلب است. اندازه واقعی آن حدود 100 تا 120 میلی متر جیوه است اما برخی افراد آن را به صورت 10 و 12 نیز بیان می کنند.
عدد دوم : بیانگر فشار دیاستول است که فشار وارد شده از طرف خون به دیواره رگ در هنگام استراحت قلب است. این عدد معمولا کوچک تر است و در حالت نرمال می تواند در حدود 7 یا 70 باشد.
بهترین زمان برای اندازه گیری فشار خون
هر زمانی می توان فشار خون را اندازه گیری کرد. معمولا بهترین زمان برای اندازه گیری و ثبت روزانه برای کنترل فشار خون صبح ها و پیش از خوردن دارو و صبحانه است. در ادامه روز نیز می توانید مجدد فشار خود را چک کنید. در نظر داشته باشید بعد از خوردن غذا و وعده های غذایی فشار خون به دلیل بلع و گوارش مواد افزایش میابد و این عدد قابل استناد نیست. درباره واریس بیشتر بخوانید.
معمولا توصیه می شود در هر نوبت بیش تر از دوبار فشار خود را اندازه گیری نکنید. این کار می تواند باعث آسیب به عروق خونی و رگ ها شود.
انواع دستگاه فشار خون
نوع متداول دستگاه فشارسنج که اغلب پزشکان از آن استفاده می کنند دستگاه عقربه است. اگرچه کار کردن با دستگاه فشارسنج عقربه ای دشوار تر است اما اغلب گفته می شود دقت دستگاه های رقمی از فشارسنج های دیجیتال بیشتر است.
علاوه بر فشار سنج های عقربه ای یا جیوه ای انواع مختلفی از فشارسنج های دیجیتال در بازار وجود دارد. اساس کار همه آن ها یکسان است و با دقت ها و قیمت های متنوعی در بازار وجود دارند. برخی از این فشار سنج ها دارای بازوبند بوده و فشار خون را از طریق عروق بازو و آرنج اندازه گیری می کند. برخی انواع دارای مچ بند بوده و فشار خون را از عروق مچ دست اندازه گیری می کند. نوع دیگر این فشار سنج ها فشار سنج های انگشتی است. درمان پردیکال افیوژن را در مقاله بعدی بخوانید.
نحوه کار با فشارسنج دیجیتالی
فشار سنج های دیجیتالی معمولا حباب پلاستیکی برای باد کردن کاف (بازوبند چسب دارد که از هوا پر می شود.) ندارند این دستگاه ها معمولا به صورت خودکار پر می شوند.
در برخی مدل ها که فشار سنج های نیمه اتوماتیک هستند نیاز به پمپ دستی هوا به داخل کاف هست. برای شروع کار ابتدا کاف را دور بازو یا مچ (متناسب با نوع دستگاه ) ببندید و سپس دکمه شرع دستگاه را فشار دهید.
در دستگاه های خودکار کاف به صورت اتوماتیک شروع به باد کردن و منقبض کردن دست می کند. اما در صورت وجود حباب پلاستیکی لازم است خود آن را از هوا پر کنید . این کار را تا 30 میلی گرم بیشتر از فشار معمول خود انجام دهید. پس از رسیدن به حد نصاب مقدار فشار خون سیستول و دیاستول روی صفحه نمایان خواهد شد.
برخی دستگاه ها ممکن است ضربان قلب را نیز نشان دهند. پس از نمایش فشار خون در برخی دستگاه ها کاف به صورت خودکار خالی شده و برخی دیگر دکمه مخصوصی برای تخلیه کاف دارند.
برای تنظیم و بررسی دستگاه می توانید هر سال دقت آن را با دستگاه های پزشکی مقایسه نمایید. برای این کار در زمان مراجعه به پزشک دستگاه فشار خون خود را همراه داشته باشید.
نکات عمومی در اندازه گیری فشار خون
میزان فشار خون پس از غذا خوردن و ورزش کردن افزایش میابد این مورد را در زمان اندازه گیری فشار خون در نظر داشته باشید. بهتر است پیش از اندازه گیری فشار خون 5 دقیقه استراحت نمایید و سپس برای اندازه گیری فشار خون اقدام کنید. در مقاله بعدی درباره درمان آنوریسم قلبی بخوانید.
بهترین پوزیشن برای اندازه گیری فشار خون حالت نشسته است در حالی که دست روی میز قرار گرفته است و بدن در حالت سکان قرار دارد. بازو بند فشارسنج باید دور بازو و نزدیک به آرنج بسته شود به طوری که نه خیلی محکم و نه خیلی شل. این موارد را هم در اندازه گیری فشار خون با دستگاه های دیجیتال و هم در دستگاه های رقمی باید رعایت نمود.
نحوه کار با فشارسنج های عقربه ای
در دستگاه های عقربه ای گوشی پزشکی برای شنیدن صدای ضربان قلب نیز وجود دارد. در هنگام بستن کاف سر گوشی پزشکی را زیر بازوبند و در سطح داخلی آرنج قرار دهید. در نظر داشته باشید برای اندازه گیری فشار خون با دستگاه های عقربه ای صدای محیط زیاد نباشد تا در شنیدن صدای ضربان قلب دچاد خطا نشوید. سپس با حباب پلاستیکی دستگاه کاف را باد کرده و تا 30 میلی گرم بیشتر از فشار معمول ادامه دهید. ( معمولا تا 200 )
سپس دریچه فشار هوا در کنار حباب را به آهستگی و به تدریج بازکنید تا فشار بازوبند کاهش یابد. سپس اولین صدای ضربان که در گوشی شنیده می شود باید از روی عقربه های دستگاه ثبت شود. این عدد نشان دهنده فشار سیستولی است. صدای ضربان قلب به تدریج کاهش یافته و قطع می شود. آخرین ضربان شنیده شده نیز نشان دهنده فشار دیاستولی است.
تفاوت فشار دست چپ و راست
اگر به دنبال بررسی منظم فشار خون خود هستید لازم است یک دست را مبنا قرار دهید . فشار خون در دست چپ و دست راسم کمی با یکدیگر تفاوت فشار دارند. معمولا دست چپ به علت مجاورت با قلب فشار بیشتری دارد.
در انتها می توانید سوالات خود را درباره فشار خون و بیماری های قلبی از دکتر یاسمین افسری متخصص قلب و عروق در بخش نظرات سایت بپرسید.
